متعهد بودن به قول، یکی از اصول اساسی در انجام یک معامله است. اگر فردی این مورد را زیر پا بگذارد باید منتظر عواقبی که این عمل برای وی دارد، باشد. در برخورد با این افراد می توان به راه و روش های کاملا قانونی پناه برد و از آنها استفاده کرد. یکی از این راه ها، گواهی عدم حضور است.
گواهی عدم حضور در برخورد با کسانی صادر می شود که بنا به هر دلیلی از انجام یک معامله پشیمان شده و با غیبت در زمان انتقال سند این پشیمانی را ابراز می کنند. اما اینکه گواهی حضور چیست و چه آثاری دارد موضوعی است که قصد داریم در این نوشتار در مورد آن صحبت کنیم.
گواهی عدم حضور چیست؟
تصور کنید، دو نفر قولنامه ای می نویسند و قرار می شود تا در روزی مشخص که توسط هر دو طرف مورد توافق قرار گرفته است انتقال سند صورت گیرد، اگر یکی از طرفین معامله در محل دفترخانه حاضر نمی شود، در این شرایط فرد حاضر در دفترخانه می تواند یک گواهی عدم حضور بگیرد. حال فرقی نمی کند که خریدار در محل حاضر نشود و یا فروشنده, هر کدام که از این امر سرباز زنند می تواند بر علیه دیگری گواهی عدم حضور بگیرند.
به این مساله نیز توجه داشته باشید که اگر یکی از دو طرف معامله مدارک مورد نیاز برای انتقال سند را آماده نکرده باشند نیز می توان بر علیه او گواهی عدم حضور دریافت کرد و این گواهی در شرایطی که فرد حضور فیزیکی دارد اما انتقال سند را عمدا یا سهوا به روز دیگری موکول کرده است، نیز قابل صدور است.
شرایط دریافت گواهی عدم حضور
همان طوری که بالاتر نیز در مورد آن جملاتی را بیان کردیم گواهی عدم حضور زمانی صادر می شود که یکی از طرفین معامله در زمان انتقال سند با مدارک لازم در دفترخانه حضور نداشته باشد. در این صورت طرف مقابل می تواند از سردفتر بخواهد تا برای او یک گواهی عدم حضور صادر کند.
البته برای دریافت این گواهی نامه لازم است از قبل یک سری هماهنگی ها انجام شود. گاهی ممکن است دفترخانه ای از صادر کردن این گواهی امتناع کند. توجه به این نکته نیز لازم و واجب است که نمی توان از دفترخانه ها انتظار داشت حتما این گواهی را صادر کنند و آنها ملزم به انجام این کار نیستند. به همین دلیل حتما سعی کنید از قبل با دفترخانه ای که محل انتقال سند است صحبت کرده و هماهنگ باشید تا بتوانید در صورت لزوم این گواهی را دریافت کنید.
ضمنا شما برای دریافت این گواهی باید از صبح روزی که در قولنامه قید شده است تا زمانی که ساعات اداری به پایان برسد در دفترخانه حضور داشته باشید و این گواهی را بعد از آن دریافت کنید.
مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهی عدم حضور
برای صدور گواهی عدم حضور به مدارک مختلفی نیاز است. سعی کنید چناچه مصر هستید این گواهی را دریافت کنید حتما تمام مدارک مورد نیاز را با خود به همراه داشته باشید. بسته به اینکه کدام طرف از معامله برای صدور این گواهی اقدام کنند، مدارک مختلفی باید آماده شود.
مدارکی که باید توسط خریدار ارائه شود به شرح زیر است:
- مدارک شناسایی دو طرف شامل کارت ملی و شناسنامه
- قولنامه و یا مبایعه نوشته شده بین دو طرف
- چک تضمین شده بانکی که خریدار در وجه فروشنده نوشته و در قولنامه و یا مبایعه نامه به آن اشاره شده
مدارکی که فروشنده باید برای صدور این گواهی ارائه دهد:
- مدارک شناسایی اعم از شناسنامه و کارت ملی
- اصل سند ملک
- قولنامه ای که هر دو طرف آن را امضاء کرده اند
- مفاصا حساب های دارایی و عوارض نوسازی شهرداری
- گواهی مربوط به پایان کار
- بنچاق
- استعلام بند «ز» که شامل بررسی بازداشت نشدن ملک است و توسط دفترخانه انجام می شود
اثرات گواهی عدم حضور
اگر معامله ای انجام و قولنامه ای نوشته شود، باید دو طرف سعی کنند به تعهدات خود عمل کنند. اما اگر زمانی یکی از دو طرف معامله به هر دلیلی از انجام آن پشیمان شده و یا در روز انتقال سند، در دفترخانه حضور پیدا نکند، با استفاده از گواهی عدم حضور می توان او را مجبور به انجام تعهداتش کرد.
معمولا در برخی قولنامه ها برای آنکه دو طرف به هر چه که می گویند عمل کنند، وجهی به نام وجه التزام در نظر گرفته می شود و چنانچه خریدار و یا فروشنده معامله را بر هم بزند، باید این وجه را به طرف دیگر پرداخت کنند. اگر میزان وجه التزام به طور مشخص در قولنامه ذکر شده باشد، گواهی عدم حضور می تواند مانند یک اهرم رفتار کرده و بر هم زننده معامله باید آن را بپردازد. اما زمانی که وجه در نظر گرفته شده مبلغ کمی است، دریافت این گواهی نیز نمی تواند تاثیر خاصی داشته و طرف مقابل را مجبور به اتمام معامله کند.
علاوه بر در نظر گرفتن وجه التزام می توان اختیار فسخ قرار داد را به کسی داد که در دفترخانه حضور پیدا کرده و توانسته بر علیه طرف مقابلش گواهی عدم حضور دریافت کند. این مورد نیز باید از قبل در قولنامه ذکر شده باشد.
در گواهی عدم حضور چه نکاتی باید درج شود؟
برای آنکه گواهی عدم حضور بتواند اثرات خود را به خوبی نشان دهد، چند مورد مهم و اساسی باید در آن درج شود. در صورت نقص در این اطلاعات این گواهی را نمی توان در زمان های مورد نیاز مثل ارائه به دادگاه مورد استفاده کرد و به این ترتیب این گواهی بی اثر خواهد شد.
در متن گواهی عدم حضور باید این نکات وارد شود در غیر این صورت هیچ گونه اعتباری نخواهد داشت:
- تاریخی که خریدار و فروشنده متعهد بوده اند در دفترخانه حضور پیدا کنند
- شماره و تاریخی که قولنامه در آن روز ثبت شده است
- مشخصات و شماره دفترخانه صادر کننده گواهی
- چگونگی پرداخت باقی مانده معامله عنوان شده و در صورت وجود چک، مشخصاتش در گواهی ذکر شده باشد و یک کپی از آن به گواهی عدم حضور ضمیمه گردد
سعی کنید حتما به درج مشخصات چک و همراه کردن کپی با گواهی نامه، دقت داشته باشید. اگر در این مورد نقص وجود داشته باشد ممکن است بعد ها با ایرادات قانونی مواجه شوید و نتوانید از کارایی این گواهی به خوبی استفاده کنید.
